Dil Gelişiminde Dikkat Edilecekler

Ayşegül-Aldemir-Yazıları-Bebeklerde-İlk-Dil-Gelişimi-2

Çocuk doğduktan sonra yavaşça etrafındaki seslere kulak vermeye başlar. Henüz bir bebekken seslere karşı tepki göstermeyebilir çünkü o sesleri tanımadığı ve haliyle bilmediği için onun nezdinde bir karşılığı yoktur. Çok geçmeden iletişim kurmak için sesleri anlamlandırmaya ve karşılık vermeye başlar.

Dil gelişimi için önemli nokta çocuğun ilk sözcüklerini söylemesinin on ilâ on beş ay arasında sürebileceğidir. Bundan önce sözcük kullanımı olsa da bilinçli olarak sarf edilmeyecek ve o anki olayla sınırlı kalacaktır. On ay sonrasında ise çocuk bilinçli olarak yani karşılık almak için sesleri kullanmaya başlar ve dil gelişimi başlamış olur.

İlk sözcükler temelde küçük ve hece sayısı olarak az kelimeler olacaktır. Günlük hayatta çocuğun sıklıkla karşılaştığı kişi veya nesnelerdir bunlar. Zamanla isteklerini dile getirmek için sözcükler kullanacaktır. Bebekler öncelikle seslerin farklılığına önem verirler. Bu yüzden çizgi filmlerindeki sesler onların oldukça dikkatini çeker. Tiz sesler veya yetişkinler için komik gelecek sesler, bebek için ilgi çekicidir. Öncelikle bu ilgisini çeken kelimeleri aklında tutar ve onların nerelerde niçin kullanıldığını gözlemler. Daha sonra kendisi de uygun bir anda bu sözcükleri kullanır ve aldığı karşılık olarak zihninde bir kodlama yapar. Örneğin acıktığı vakit “mama” desin. Her mama deyişinde etrafındakilerin ona yemek yedirdiğini görecek ve acıkmasını karşılamak için “mama” sözcüğünü kullanacaktır. Bazen yanlış kodlamalar yapabileceği gibi onun denk düştüğü karşılığın olumlu olması halinde ancak geç bir dönemde kullandığı yanlış kelimeyi düzeltecektir.

Çocuğun dil gelişimi için yardımda bulunmak veya süreci daha etkili kılmak için yapılacaklar, çocuğa bir yetişkinle konuşur gibi davranmaktır. Az heceli sözcükleri, renkleri ve temel yemekleri öğretmen oldukça faydalı olacaktır. Çocuğun konuşmasını sağlamak için ona sıklıkla tekrar yaptırılmalı, oyun eşliğinde sözcük dağarcığı genişletilmelidir. Yanlış ve hatalı sözcük, cümle vb. kullanımı çocukta da aynı etkiyi bırakacağından dolayı yanlış ve hatalı cümlelerden kaçınmalı, çocuğun doğru bir dil öğrenmesi için cümlelere dikkat etmek gerekir. Kendi ana dilini zamanla öğrenmeye ve kullanmaya başlayınca tercih edildiği takdirde yabancı dil eğitimine başlanabilir.