Çocuk Psikolojisinde Hayal Gücünün Yeri
Yaratıcı olmanın birinci şartı hayal gücüdür. Çocukların hayal gücü fazlaca yüksektir. Kendi başlarına oyunlar oynarlar, anlam veremediğimiz resimler çizerler, ilginç yaratıklardan korkarlar ve insanları farklı görürler. Hayal güçlerine engel olmak çocuk için yıkıcı olabilir. Hatta bunu geliştirmeye teşvik etmelisiniz. Çocuğunuz yalnız başına oyun oynayabilir, bu bir sorun değildir. Ama onun oyununu bozup arkadaşlarıyla oynatmaya çalışırsanız bir sorun yaratabilir. Hayal gücünün de kötü bir düşmanı var. Teknoloji. Uzay çağında çocuğunuzu bilgisayardan, telefondan uzak tutmak biraz zor olabilir ama denemelisiniz.
Her aile eminim “Ah biz çocukken…” benzeri bir cümle kurmuştur. Sanırım artık çocukların bilgisayar başında saatler geçirmesinden, tabletin içine gömülmesinden yakınıyoruz. Fakat bu çocuğunuzun hayal gücünü geliştirmesine engel olabilir. Basit bir örnekle açıklamak gerekirse; siz çocuğunuza bir oyuncak aldığınızda, çocuk o oyuncağa bir anlam yükler. Oyuncak bebek aldığınızda, kendi bebeğiymiş gibi büyütür giydirir. Bilgisayar başında ise böyle bir şey düşünmesine gerek yoktur. Oyunların genel mantığı, verilen görevi bitirmektir. Yani çocuğunuz bir dünya kurmak yerine var olan bir dünyaya adapte olur.
Teknoloji bir anlamda çocuğunuzun beynini yıkayabilir. Biraz sert bir cümle kurdum ama ne yazık ki gerçek böyle. En basitinden bir reklamı izlerken bile manipüle edilmeye çalışıyorsunuz. Günümüzde reklam teknikleri bunun üzerine kuruluyor. Mesela bir reklamda size 3 doğru şey söylediğinde beyniniz otomatik olarak 4. şeyi de doğru farz ediyor. Reklamlarda durum böyleyken çizgi filmlerde de farklı değil. Birçok çizgi film firması çocuğunuza istemediğiniz şeyleri aşılamaya çalışıyor. “Sübliminal mesaj” adı verilen bu manipüle şeklinde fark edemediğimiz ayrıntılarda çocuklara cinsellik gibi berbat düşünceler aşılanabiliyor.
Çocuğunuz hayal kurarken ona destek olmalısınız. Size tek boynuzlu atı gösterdiğinde, sizde “Boyunuzu sivri duruyor.” gibi şeyler söylerseniz mutlu olacaktır. Ona masal ya da hikâyeler anlatın. Anlattığınız hikâyeyi kafasında canlandırması, orda farklı bir dünya kurması hayal gücünü geliştirecektir. Özellikle 3 ila 6 yaş arasına üst seviyede olan hayal gücü hayali bir arkadaş yaratmasına sebep olabilir. Bu endişelenecek bir durum değildir. Çocukların %50’sinde görülen bir durumdur. Yarattığı hayali yani oyun arkadaşı genelde onunla fikirdedir. 7 yaş civarlarında hayali arkadaşlarına elveda derler.
Hayal gücü gerekli ve iyi bir şeydir. Çocuğun yaratıcılığı ve ilerideki kişiliğinin oluşmasında oldukça etkilidir. Ailelere de çocuklarını desteklemek ve gelişmesinde yardımcı olmak düşer.